سوال ۱۲۷:
با سلام.چگونه میتوانم زود رنج و نازک دل بودنم را کاهش دهم؟
پاسخ:
باسلام.
واژة زودرنج در فرهنگ لغات فارسی به معنی «کسی که زود برنجد و آزرده شود و نازک دل» به کار می رود. از این منظر می توان فرد زودرنج را کسی برشمرد که زود آزرده می شود و یا به کسی گفته می شود که بر اثر کنشی منطقی و یا غیر منطقی آزرده خاطر می شود و یا می توان گفت فرد زودرنج کسی است که در مقابل یکسری رفتارها و برخوردها که با روحیات و شخصیت او سازگار نیستند، آزرده خاطر می شود و همان طور که ذکر آن رفت این زودرنجی می تواند به دو شکل صورت پذیرد. یکی بر اثر کنش و یا کنش هایی غیر منطقی که فرد در مقابل این نوع کنش ها یک نوع واکنش رنج گونه را نشان می دهد و دیگر کنش ها و یا رفتار های منطقی است که در این شرایط هم چون این نوع رفتارها با افکار و روحیات فرد سر سازگاری ندارد، ناراحت می شود. البته ناراحت شدن در کنش های غیر منطقی طبیعی است. چه اینکه هر کنشی غیر منطقی می تواند فرد را آزرده خاطر کند. البته به شرطی که فرد آزرده شده دقیقا رفتار مقابل و یا با اصطلاح متضاد با کنش های غیر منطقی داشته باشد. نکته دوم کنش های منطقی است که فرد نسبت به این کنش ها نیز آزرده خاطر می شود. در صورتی که با فرد، منطقی صحبت کردن و یا به بیانی حرف حساب زدن را نمی توان در دایره زودرنجی قرارداد، یعنی فرد نباید از حرف حساب ناراحت و یا آزرده شود، ولی به هر روی فرد در مقابل این رفتار های منطقی نیز ناراحت می شود. البته بروز چنین مواردی به صورت خاص است و شاید گفت دلیل عمدة آن نیز رفتارهایی باشند که با ارگانیسم فکری و روحی فرد سر سازگاری نداشته باشند و یا به بیانی این رفتار های منطقی برای فرد مقابل هضم شده نباشد و مثلا این گونه رفتارهای منطقی را فرد تجربه نکرده است، ولى از آنجا که براى حل آن باید خود فرد یعنى شما دخالت کنید و با آن کنار بیایید. نکاتى را متذکر مى شویم: 1. یکی از علل شایع زود رنجی و عصبانیت کم خونی می باشد. فردی که مبتلا به کم خونی است، بسیار زودرنج و دچار ناراحتی های جسمی و روحی می شود. لذا سعی نمایید با یک آزمایش خون وضعیت جسمانی خود را بررسی نمایید. در این رابطه خوب است بدانید که گوشت قرمز سرشار از آهن است و کسانی که کم خونی دارند باید از گوشت قرمز بیشتر از گوشت سفید استفاده کنند، زیرا آهن موجود در گوشت قرمز بهتر جذب می شود و غلات، حبوبات و سبزی ها از منابع مهم آهن هستند. البته میوه ها مقدار کمی آهن دارند و برخی از سبزی ها نیز آهن دارند ولی میزان جذب آنها خیلی بالا نیست. توصیه می شود، همراه با مواد غذایی گیاهی، مواد غذایی اسیدی یا ترش نیز مصرف شود که جذب آهن آن افزایش پیدا می کند. 2. کاملا به خود مطمئن باشید که مى توانید روحیه خود را تغییر دهید ولى براى نتیجه بخشی عجول نباشید، بلکه با خود فکر کنید باید حداقل یکسال روى خود کار کنید و اگر چنین کنید حتما پس از آن دگرگون خواهید شد. 3. همواره در هر مسئله اى ابتدا از دیگران انتظار بدترین برخورد را داشته باشید و خود را براى تحمل آن آماده کنید. این مسئله باعث مى شود برخوردهاى بهتر از مورد انتظار در شما ایجاد خوشنودى نماید. در حالیکه اگر همیشه انتظار برخورد خوب داشته باشید چه بسا نتیجه عکس خواهید گرفت. 4. با خود شرط کنید که هیچگاه و در هیچ شرایطى بعد از یک رابطه به آن دیگر فکر نکنید. مثلا تصمیم بگیرید- یا در صورت امکان نذر کنید- که مثلا اگر این افکار را داشتید فلان مبلغ صدقه بدهید، یا یک روز روزه بگیرید. کارآیى این روش، بسیار بالا است و بسیارى از علماى بزرگ بدینسان تمرین عملى و خودسازى نموده اند. 5. سعی نمایید رفتار خود را کنترل نمایید اما با بیان ساده و صمیمانه دیگران را از وضعیت روانی خود مطلع نمایید. مثلا به طرف مقابل تان بگویید که این رفتار یا حرف شما را آزرده کرده است. 6. برای نتیجه گیری در مورد یک رابطه یا برخورد دیگران و ارزیابی یک برخورد و یا حرف حتى الامکان با افراد عاقل و پخته مشورت نمایید. 7. سعی نمایید بیشتر با افراد خوش خلق و غیر عصبى و کسانیکه آنها را دوست دارید معاشرت کنید. 8. در مواردى که ناراحتى عصبى بر شما فشار وارد مى کند در فضاى آزاد و یا دربسته فریاد بکشید و با مشت زدن به بالشت و یا اشیاء دیگر فشار عصبى را تخلیه نمایید. 9. به تلاوت قرآن و خواندن نماز بیشتر بپردازید که به فرموده قرآن: نماز را در طرف روز بپا دارید و در ساعات تاریکى شب که البته خوبى و نیکى هاى شما زشتى ها و بدکاریها را از میدان بیرون مى برد، (هود،114) 10. شرح موارد فوق را در جدولى بنویسید و موارد انجام یا تخلف در هر روز را یادداشت نموده و همواره سعى بر تقلیل موارد تخلف نمایید. به هر حال، اگر شما با تکیه بر اعتماد به نفس و توانایی های ذاتی خود، به کارهای مهم زندگی تان بپردازید؛ اگر شما خودتان را بشناسید و قبول داشته باشید و اصلاً برای تان مهم نباشد که دیگران در مورد شما چه می اندیشند و چه می گویند، اگر دنیا هم مقابل شما قرار بگیرد و حتی اگر کسی هم به شما توجه نکند و همه با شما بدرفتاری کنند و با سخنان و نگاهشان قصد آزار و اذیت شما را داشته باشند، خواهید گفت: «اهمیتی ندارد». اگر شما نگاه خودتان را عوض کنید، یاد می گیرید که در روابط تنگاتنگ با مردم و اطرافیان تان از دیدن رفتارهای ناروا و شنیدن حرف های بی اساس آنها نه تنها آزرده نشوید؛ بلکه با اعتماد به نفس بیشتر به راهی که بر اساس مبانی دینی و اسلامی، آن را درست تشخیص داده اید، ادامه دهید و از رفتار آنان به هم نریزید و بی جهت حرص و جوش نخورید. برای اینکه زندگی آرام و شادی داشته باشید و احساس شادی و خوشبختی کنید و اعتماد به نفس تان تقویت گردد، بهتر این است که این موهبت الهی را وابسته به یک چیزی در بیرون خود نکنید. چرا که هزاران متغیر در بیرون از شما هست که لزوماً همه آنها را نمی توانید کنترل کنید و در دست بگیرید؛ مثلاً شما نمی توانید دیگران را چنان تغییر دهید که به هیچ وجه رفتار ناصحیحی با شما نداشته باشند و در عوض رفتاری انجام دهند که طبق میل شما بوده و موجب شادی شما بشود؛ بنابراین بهتر است شاد بودن و اعتماد به نفس تان را به درون خود ببرید و نسبت به توانایی ها، اعتقادات، علائق، استعدادها و رشدهای خود احساس شادمانی داشته باشید. این طور هر وقت هم که ناشاد باشید، کلیدش دست خودتان هست و می توانید با کمی تلاش، شادی را به دست بیاورید. نیازی نیست که منتظر بمانید تا دیگران شما را تعریف و تمجید و تشویق کنند و بدین شیوه شادی و اعتماد به نفس را به شما پیشکش و یا هدیه کنند. برای کاهش حساسیتی که نسبت به رفتار و سخنان دیگران پیدا کرده اید که سبب رنجش شما می شود، مهمترین کاری که می بایست انجام دهید این است که خوش بینی، نیک بینى، درست دیدن و واقع بینى را در خود پرورش دهید. بسیاری از رفتارهایی که دیگران با شما دارند، ممکن است بدون کوچکترین قصد و غرضی و صرفاً از روی شوخی و مزاح صورت بپذیرد و یا آنها دچار خطا شده باشند؛ بنابراین بهتر است آنها را ببخشید تا وجودتان پر از کینه و کدورت نشود و تنش و اضطراب شما را احاطه نکند. در گام بعدی، بکوشید از کنار مسائل و موضوعات ریز و درشت زندگی به راحتى عبور کنید و به حرکات و رفتار دیگران معنایى فراتر از آن چه که هست ندهید، سخت نگیرید و به اصطلاح «گیر» ندهید. توجه بیش از حد به رفتار و سخنان دیگران حتی اگر آنان با قصد و غرض سوء با شما رفتار کنند و یا سخنان نامربوط و زشتی درباره شما بر زبان جاری سازند و یا دائماً پشت سرتان غیبت و بدگویی کنند، فقط خودتان را آزرده و رنجور می سازد. ارزش شما بیش از این است که در برابر حرف ها و سخنان دیگران، کنترل خود را از دست بدهید، عصبانی گردید، به هم بریزید و روح و روان تان را فرسوده و خسته سازید و از پرداختن به مهم ترین امور زندگی و پیمودن مسیر ترقی و پیشرفت باز بمانید؛ بنابراین باید سعی کنید در برابر رفتارها و سخنان دیگران لااقل تا زمانی که حساسیت شما بهبود یابد کاملاً بی اعتنا و بی تفاوت باشید و به زندگی خودتان برسید تا ان شاءالله مشکل تان برطرف گردید. همواره موفق و کامروا باشید.
منبع:اداره پرسمان نهاد رهبری در دانشگاه ها